Bankier achter tralies

Was de ellende die het cowboykapitalisme in 2008 veroorzaakte te voorzien geweest? IJslandse bankiers sleepten in hun val Europese spaarders én hun eilandgenoten mee. De IJslanders pikten het niet. Zij stuurden, als enige land in de wereld, de bankiers naar de gevangenis.

In deze aflevering van In Europa van 5 januari zie je IJslands bekendste regisseur, acteur en stand-up comedian, Benedikt Erlingsson. Hij werd ingehuurd op menig duur bankiersfeestje. Nu blikt hij terug op de hoogmoed in de top van de banken, vlak voor de val.

Verder Elmar Svavarsson, die als trader werkte bij een grote IJslandse bank. Tot de bank failliet ging. En daarna volgde nog een schok. Elmar was één van de 36 bankmedewerkers die veroordeeld werden voor fraude, en kreeg een gevangenisstraf van vier jaar.

Was er dan niemand die de bui zag hangen? Jawel. Als risicomanager van een van de grootste IJslandse banken waarschuwde Paul Moore zijn bazen indertijd expliciet dat ze veel te grote risico's namen. Staande de vergadering werd hij bedankt voor zijn advies, maar direct daarna werd hij ontslagen.

Extra compensatie Icesave spaarders

Circa 18.000 spaarders die vroeger een spaarrekening hadden bij de omgevallen banken DSB en Icesave krijgen nog een extra vergoeding omdat het depositogarantiestelsel hun eerder te weinig heeft uitbetaald. Dat meldt het ANP.

Het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) bepaalde onlangs al dat een groep achtergestelde DSB-spaarders nog recht heeft op meer zogeheten wettelijke rente.

Het gaat om 208 mensen die een zaak waren gestart, omdat ze vonden dat de manier waarop de vergoedingen destijds zijn vastgesteld, niet strookte met een Europese richtlijn.

Allerlaatste Icesave centen terug

De laatste particuliere spaarders die hun geld verloren met het faillissement van de IJslandse
internetspaarbank Icesave, krijgen toch nog al hun geld terug. Een mooie nieuwjaarsbonus voor een groep van 250 particulieren, die zelf jarenlang voor hun geld moest procederen omdat het depositogarantiestelsel niet voor hen gold. Vanaf vandaag kunnen zij bij de gemiddeld een paar honderd tot duizend euro per persoon die nog op een geblokkeerde IJslandse rekening stond. Bovendien valt dit bedrag ook nog eens aanzienlijk hoger uit dan gedacht, door een gunstige wisselkoersverhouding over de afgelopen vijf jaar.

Laatste Icesavemiljoenen toch gestort

Icesaving, een belangenvereniging voor gedupeerden van de IJslandse Icesave, laat weten dat laatste 15 procent van een totale vordering van 25 miljoen euro nu ook wordt gestort.

Veruit de meeste spaarders werden schadeloos gesteld via het depositogarantiestelsel, maar dat dekt alleen tegoeden tot 100.000 euro. Icesaving werd opgericht om spaarders met meer dan een ton te vertegenwoordigen. Zij moesten lang wachten op terugbetaling.

IJslandse premier: 'Binnen de EU waren we nu een tweede Griekenland'

IJsland staat er goed voor. De IJslandse economie groeit dit jaar met 3,5 procent verwacht. Ook de staatsschuld is gezakt tot 64 procent van het bbp in vergelijking met 87 procent tijdens de piek van de financiële crisis in 2012. De IJslandse premier Sigmundur Davio Gunnlaugsson feliciteert zich ondertussen dat zijn land nooit is toegetreden tot de Europese Unie: 'Indien al onze schulden in euro’s waren geweest en we verplicht waren geweest te doen wat Ierland en Griekenland deden en we de verantwoordelijkheid voor de schulden van onze failliete banken hadden moeten opnemen, dan zou dat een catastrofe zijn geweest en waren we nu waarschijnlijk bankroet.'

IJsland wil aandelen Íslandsbanki aan bevolking geven

Iedere IJslander krijgt 30.000 kroon als gevolg van de verkoop van de Íslandsbanki bank aan de staat. Dat heeft de IJslandse minister van Financien Bjarni Benediktsson gezegd. Hij heeft een plan ingediend om 5 procent van de aandelen aan de bevolking te geven. Íslandsbanki is de nieuwe naam voor Glitnir, een van de banken die tijdens de crisis van 2008 omvielen en gered moesten worden. Een van de voordelen van de verkoop is dat er meer buitenlands geld naar IJsland wordt gebracht.

Schikking met IJsland, dossier Icesave afgerond

Met een schikking van ruim €48 miljoen ronden Nederland en IJsland het dossier Icesave na zeven jaar definitief af. Daarnaast krijgt Nederland nog ongeveer €12 miljoen die op een rekening in IJsland waren geblokkeerd. Vorig jaar was de totale hoofdsom van de voorgeschoten bedragen (€1428 miljoen) al terug.

Nederland claimde in een rechtszaak nog rente en kosten bij het deposito garantiestelsel (DGS) van IJsland. Dat betrof kosten van de overheid voor het voorschieten van Nederlandse spaarders tot het bedrag waarvoor het IJslandse DSG aansprakelijk was (€20.000). Daardoor hoefden die spaarders niet op hun tegoed te wachten tot het faillissement van Icesave was afgewikkeld. Intussen is €61 miljoen bijgeschreven bij De Nederlandsche Bank (DNB), waarop nog juridische en proceskosten in mindering worden gebracht die vanaf 2011 zijn gemaakt.

Door de schikking tussen beide partijen laat Nederland de claim op het IJslandse DGS vallen. Die claim hoeft nu niet meer te worden getoetst door de rechter. Niet alleen is het daardoor nu zeker dat Nederland een significant bedrag ontvangt, ook is een jaren durende rechtszaak nu voorkomen en kan het dossier Icesave definitief worden afgerond.